© Gregory Van Gansen
De donkere winterdagen zijn aangebroken, maar deze periode gaat uiteraard ook gepaard met heel wat kerstsfeer en gezelligheid. De voorbije jaren is ze bovendien steeds vaker verbonden met een toename van online aankopen. We shoppen nu eenmaal graag en tegenwoordig kan dat vanuit onze luie zetel. Zeker sinds de corona-epidemie hebben we massaal de weg naar het online winkelen gevonden.
Ook u zal ongetwijfeld al eens iets online hebben gekocht. In 2024 deed maar liefst 76% van de Belgen een aankoop via het internet. De populairste artikelen blijven kleding, schoenen en accessoires, maar eigenlijk is zowat alles online te verkrijgen. Het is duidelijk: e-commerce is een sneltrein die we niet langer kunnen negeren.
Net omdat online winkelen zo eenvoudig is, staan we vaak niet meer stil bij wat we precies kopen. Waar worden die producten gemaakt? Van waar worden ze verstuurd? Met welke materialen zijn ze vervaardigd? Zolang de prijs maar aantrekkelijk is, stellen we ons weinig vragen. Zo komen we al snel uit bij Chinese gigaplatformen zoals Shein, Temu en AliExpress. Zij leveren pakjes aan bijzonder lage prijzen. Zij overspoelen onze markt met producten die voor een paar euro op onze deurmat vallen. Een wedstrijd die onze lokale en Europese aanbieders onmogelijk kunnen winnen.
Ze produceren en verkopen artikelen die niet voldoen aan onze veiligheidsvoorschriften en dus ook geen Europees kwaliteitslabel dragen. Dat voel je niet wanneer het pakje wordt opengemaakt, maar is allerminst onschuldig. Je ziet niet dat zes op de tien geteste kledingstukken van Shein hormoonverstorende stoffen bevatten. Je ziet niet dat speelgoed giftige stoffen kan afgeven, terwijl kleine kinderen dat in hun mond steken. Maar de feiten zijn er: 90% van de gecontroleerde pakjes blijkt niet in orde te zijn met onze regels. Dat zijn slechts de pakjes die we kunnen controleren. Dagelijks stromen er bijna vier miljoen pakjes ons land binnen, een onbegonnen taak om die allemaal grondig te inspecteren.
Daar bovenop krijgen deze Chinese aanbieders stevige staatssteun, waardoor ze hun prijzen ver onder het niveau van onze eigen winkels kunnen duwen. Ze nemen het niet zo nauw met consumentenrechten, retourbeleid of productveiligheid. Het gevolg? Onze lokale handelaars moeten concurreren met spelers die zich niet aan dezelfde regels houden, daar kan niemand eerlijk tegenop.
Onze regering zette onlangs een eerste stap met de invoering van een pakjestaks van 2 euro op deze Chinese zendingen. België neemt hiermee het voortouw binnen Europa. Terecht, want maar liefst 25% van alle Chinese pakjes komt binnen via ons land. Deze maatregel is een begin om onze interne markt te beschermen, onze handelaars te steunen en onze economie te versterken.
Dit is dan ook geen strafmaatregel voor de consument, maar een sensibiliserende ingreep. Wanneer ik binnenkort mijn kerstaankopen doe, zal ik twee keer nadenken over waar ik mijn online bestellingen plaats. Ik wil mijn neefje geen speelgoed geven dat mogelijk giftige stoffen bevat, noch mijn dochter kledij schenken waarin hormoonverstorende stoffen kunnen zitten. Vooral wil ik onze lokale ondernemers steunen, mensen die hier elke dag hun deuren openen, investeren, risico’s nemen en bijdragen aan onze Vlaamse welvaart. We mogen trots zijn op onze eigen producenten, zelfstandigen en handelaars.
Online shoppen verdwijnt niet meer en dat hoeft ook niet. Maar misschien is dit juist het moment om weer wat bewuster te kiezen. Om eens te kijken wat er om de hoek te vinden is. Om niet alleen te denken aan wat goedkoop is, maar ook aan wat veilig is. Eerlijk en veilig shoppen begint gewoon om de hoek.
